‘Ik raakte overtuigd van de kracht en noodzaak van Rechten van de Natuur’

Met een serie korte interviews willen we jou, lezer van deze website en blogs, kennis laten maken met de mensen achter stichting Rechten van de Natuur. Voor het vijfde (en laatste) interview in onze serie gingen we in gesprek met Keelin O’Connor, voorzitter van de stichting. 

‍

De kennismaking met Rechten van de Natuur kwam voor Keelin onverwacht en spontaan: ‘Jessica den Outer was gastspreker op het 10-jarig jubileum van NL Greenlabel, waar ik ook aanwezig was. Ik werd totaal overrompeld door haar verhaal en haar bevlogenheid. Na haar  presentatie moest Jessica direct weg. Ik ben gewoon opgestaan en achter haar aan gegaan. Nu kan ik best hard lopen, maar zij ook, dus ik riep: ‘Jessica, stop!’ Ze draaide om, ik introduceerde mezelf en zei: ‘Binnenkort bestaat mijn stichting (red. Stichting NatuurWijs) ook 10 jaar en ik wil jou als gastspreker.’ Vanaf dat moment heb ik regelmatig contact met Jessica. Toen besloten werd om Stichting Rechten van de Natuur op te richten, heeft ze mij gevraagd of ik voorzitter wilde worden, waarop ik volmondig ja heb gezegd.’

‍

Op 21 maart 2024 was de officiële lancering van de stichting. Voordat dat kon plaatsvinden, heeft het bestuur samen hard gewerkt. ‘Er komt veel bij kijken, maar voor mij begint alles met de vraag: Waarom doen we dit? Als je dat goed kunt beantwoorden, dan volgt de rest.’ Als Keelin die vraag voor zichzelf beantwoordt, dan ziet ze de natuur als rode (of groene) draad door haar leven lopen. ‘Ik ben geboren en getogen in Ierland, niet zo ver van de kust en the Irish Sea. Ik groeide buiten op. De natuur is heel belangrijk voor mij: wij mensen maken deel uit van de natuur, wij zíjn natuur. Mijn loopbaan stond helemaal in het teken van natuureducatie voor kinderen. Maar ik hou ook van nieuwe uitdagingen en raakte overtuigd van de kracht en noodzaak van Rechten van de Natuur. Daarom wilde ik me daarvoor gaan inzetten.’

‍

Keelin was hiervoor twintig jaar betrokken geweest bij stichting NatuurWijs en was er directeur van 2012 tot 2023. NatuurWijs ontstond op initiatief van Prinses Irene in 2005-2006 en komt voort uit een samenwerking tussen Universiteit Utrecht, Staatsbosbeheer en NatuurCollege (de stichting van Prinses Irene). ‘NatuurWijs gaat uit van de verwondering en ervaring die een kind in de natuur heeft. We proberen kinderen de tijd en ruimte te geven om de natuur op hun eigen manier en tempo te beleven. We vragen dus niet: ‘Welke boom is dit?’, of ‘Welke naaktslak is dat?’, maar: ‘Heb je het gevoeld, heb je het geroken? Heb je het spoor van slijm gezien op je hand?’ 

‍

Mooie voorbeelden van wat die werkwijze met kinderen doet heeft Keelin genoeg. ‘Ik ging een dag mee met een school uit de Haagse Schilderswijk naar het Haagse Bos. In het bos werden alle tassen neergezet en gingen de kinderen uit zichzelf in een kring staan. De NatuurWijzers zeiden: ‘We doen onze ogen dicht en nemen een paar minuten de tijd om tot rust te komen.’ Het was drie minuten lang doodstil. Je kon een speld horen vallen in het bos. Dat is dus wat het kan doen! De kinderen krijgen vertrouwen in zichzelf en de NatuurWijzers. Het is hun dag buiten, hun verhaal en hun connectie met natuur.’ Natuurlijk worden er ook beestjes gezocht of wordt er een boomomtrek gemeten, maar het is meer dan dat. ‘Ik herinner me dat ik na afloop van een natuuropdracht aan een meisje van 11 vroeg: ‘Hoe was het?’ Ze zei: ‘Ik kom hier tot rust, want hier hoef ik niks. In de natuur mag ik mezelf zijn.’’

‍

Binnenkort gaan de directeuren van stichtingen Rechten van de Natuur, NatuurWijs en NatuurCollege met elkaar in overleg. ‘Dan komen al mijn werelden samen,’ lacht Keelin. Bij wijze van experiment is er zelfs al een les opgezet door twee NatuurWijzers, over Rechten van de Natuur. Die vond plaats op een school met drie prachtige, grote lindebomen op het schoolplein. De les ging over een denkbeeldige situatie waarin de linden omgezaagd zouden worden. ‘Dat gaf goede discussies onderling. Op die manier leer je kinderen nadenken over zo’n nieuw onderwerp. Ze kijken iedere dag naar die drie linden – dichterbij kan het onderwerp voor hen nauwelijks komen.’

‍

Het overleg tussen de drie stichtingen is een mooie eerste stap, maar de ultieme toekomstdroom voor Keelin is dat de natuur als rechtspersoon wordt opgenomen in de grondwet. Ze hoopt dat veel volwassenen én kinderen dan de ervaring zullen hebben die zij had toen ze Jessica voor het eerst hoorde spreken: Dat het onmiskenbaar is dat de natuur rechten heeft.